Help us in our pursuit for high-quality journalism!
Our commitment to uncovering requires your backing. Support our fearless investigative reporting, in-depth analyses and community voices. Donate now to strengthen the editorial independence and provide open access content to all.
Support Keraleeyam Choose your preference
₹1000/Year
₹2000/2 Years
₹500Students/Year
A contribution of any size
കേന്ദ്ര സർക്കാറിന്റെ ‘സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷൻ’ പത്ത് വർഷം പൂർത്തിയായതിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ സെന്റർ ഫോർ ഫിനാൻഷ്യൽ അക്കൗണ്ടബിലിറ്റി (www.cenfa.org) തയ്യാറാക്കുന്ന ലേഖന പരമ്പര, നാലാം ഭാഗം.
ഡാറ്റയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭരണനിർവഹണം നടത്തുകയും നഗരജീവിതം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന വാഗ്ദാനത്തോടെയാണ് സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷൻ ആരംഭിച്ചത്. ഇന്ത്യയിലെ നഗരങ്ങളെ ‘പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുമെന്ന്’ ഉറപ്പുനൽകിയ ഈ പദ്ധതി, പൗരന്മാർക്ക് സർക്കാർ സർട്ടിഫിക്കറ്റുകളും വിവിധ ഔദ്യോഗിക രേഖകളും നേരിട്ട് കൈമാറുന്നതിനായി ആപ്പുകൾ ഡാറ്റ ഉപയോഗിക്കുമെന്നാണ് പ്രഖ്യാപിച്ചത്. പ്രോപ്പർട്ടി ടാക്സ് അടക്കം വിവിധ സേവനങ്ങളുടെ ഓൺലൈൻ ശേഖരണത്തിലൂടെ മുനിസിപ്പൽ വരുമാനവും സുതാര്യതയും വർധിപ്പിക്കാമെന്നതും പദ്ധതിയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു.
പൊതുഗതാഗതം, ഗതാഗത നിയന്ത്രണം, മാലിന്യ ശേഖരണം തുടങ്ങിയ നഗര സേവനങ്ങൾക്ക് ഡാറ്റ അനലിറ്റിക്സും ഓട്ടോമേഷനും വളരെയധികം പ്രയോജനം ചെയ്യുമെന്നതും മിഷൻ വാദിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക്, ബെംഗളൂരു, ഭുവനേശ്വർ, ഭോപ്പാൽ, സൂറത്ത് തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങൾ പൊതുഗതാഗതം, ഗതാഗതം, ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ ഖരമാലിന്യങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുന്നതിനായി വിവിധ സെൻസറുകൾ, നെറ്റ്‌വർക്കുകൾ, ഡാറ്റാബേസുകൾ എന്നിവ സ്ഥാപിച്ചു. ദൗത്യത്തിനായി തെരഞ്ഞെടുത്ത നൂറ് നഗരങ്ങളിലുടനീളമുള്ള ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് കമാൻഡ് ആൻഡ് കൺട്രോൾ സെന്ററുകളിലെ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾക്ക്, നഗര സേവനങ്ങൾ ഓട്ടോമേറ്റ് ചെയ്യുന്നതിനായി ഈ ഡിജിറ്റൽ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറുകളിൽ നിന്ന് സമാഹരിക്കുന്ന ഡാറ്റ വിശകലനം ചെയ്യാൻ കഴിയും.
തീരുമാനമെടുക്കൽ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിന്, പ്രകടനം നിരീക്ഷിക്കുന്നതിൽ നഗര അധികാരികളെ ഡാറ്റ ഡാഷ്‌ബോർഡുകൾ സഹായിക്കും. ഈ ഡാറ്റാഫിക്കേഷൻ ശ്രമങ്ങളിൽ നഗരങ്ങളെ നയിക്കുന്നതിനായി ഭവന, നഗരകാര്യ മന്ത്രാലയം ഒരു ഡാറ്റ സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് സ്ട്രാറ്റജി പുറത്തിറക്കി. സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷൻ കീഴിലുള്ള 50 നഗരങ്ങളുടെ ഡിജിറ്റൽ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറിൽ നിന്നുള്ള വിവരങ്ങൾ ഒരു കേന്ദ്രീകൃത ഇന്ത്യ അർബൻ ഡാറ്റ എക്സ്ചേഞ്ച് ആയി സമാഹരിച്ചു.
എന്നാൽ, പത്ത് വർഷങ്ങൾ പിന്നിട്ടിട്ടും സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷന്റെ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഇപ്പോഴും നിറവേറ്റപ്പെട്ടിട്ടില്ല. പകരം, ഈ ആകർഷകമായ പദപ്രയോഗങ്ങളുടെ മറവിൽ, നഗരഭരണത്തിന്റെ സ്വകാര്യവൽക്കരണം വേഗത്തിലാക്കാൻ പൊതുജനങ്ങൾ ധനസഹായം നൽകുന്ന അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങളും ഡാറ്റയും ഉപയോഗിക്കപ്പെടുകയാണ്. സ്മാർട്ട് സിറ്റി മിഷന്റെ പോരായ്മകൾ നിലനിൽക്കുന്നുവെങ്കിലും, ഡാറ്റാധിഷ്ഠിത ഭരണവും ആപ്പുകളും പുതിയ നഗര പരിപാടികളുടെ കേന്ദ്രബിന്ദുവായി തുടരുന്നു. 2021-ൽ, നാഷണൽ അർബൻ ഡിജിറ്റൽ മിഷൻ രാജ്യത്തെ എല്ലാ പട്ടണങ്ങൾക്കും നഗരങ്ങൾക്കും പൗരന്മാർക്ക് സർട്ടിഫിക്കേഷനുകളും സേവനങ്ങളും നൽകുന്നതിനായി ‘ഉപ്യോഗ്’ എന്ന ഒരൊറ്റ ആപ്പ് അവതരിപ്പിച്ചു.
ഈ വർഷം, ഡൽഹി, മുംബൈ, ബെംഗളൂരു തുടങ്ങിയ പ്രധാന നഗരങ്ങൾക്കായി ഓൺലൈൻ ടിക്കറ്റിംഗ്, റൂട്ട് പ്ലാനിംഗ്, വാഹനങ്ങൾ ട്രാക്ക് ചെയ്യൽ എന്നിവ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള പബ്ലിക് മൊബിലിറ്റി ആപ്പുകൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനായി ട്രാൻസ്പോർട്ട് സ്റ്റാക്ക് പ്രോജക്ടുകൾ ആരംഭിച്ചു. നഗര ഡിജിറ്റൽ ഡാറ്റ സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള ശ്രമം പുതിയതല്ല. കഴിഞ്ഞ നാല് പതിറ്റാണ്ടുകളായി, കേന്ദ്രവും സംസ്ഥാനവും നടത്തുന്ന വിവിധ പദ്ധതികളുടെ കീഴിൽ ഭൂവുടമസ്ഥാവകാശം, സ്വത്ത് നികുതി രജിസ്റ്ററുകൾ, ജനന-മരണ രജിസ്ട്രേഷനുകൾ പോലുള്ള മുനിസിപ്പൽ രേഖകൾ പതുക്കെ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്തുവന്നു. 2006-ലെ ദേശീയ ഇ-ഗവേണൻസ് പദ്ധതി ഈ ശ്രമങ്ങൾക്ക് കുറച്ച് ആക്കം കൂട്ടിയെങ്കിലും, സ്മാർട്ട് സിറ്റി മിഷന്റെ കീഴിൽ ലഭിച്ച ധനസഹായം മൂലം പല സംസ്ഥാനങ്ങളും 2020 ഓടെ മാത്രമാണ് പൗരരുടെ രേഖകളും നഗരങ്ങളിലെ ഏകീകൃത സ്വത്ത് രേഖകളും ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്യുന്നത് പൂർത്തിയാക്കിയത്. വിഘടിച്ച ദേശീയ ഇ-ഗവേണൻസ് പദ്ധതി വെബ്‌സൈറ്റുകൾക്ക് പകരമായി ഏകീകൃത ആപ്പുകൾ സൃഷ്ടിച്ചു. മുനിസിപ്പൽ ഓഫീസുകൾ സന്ദർശിക്കാതെ തന്നെ പൗരർക്ക് സർട്ടിഫിക്കേഷനുകൾ, ലൈസൻസുകൾ, നികുതി പിരിവ് തുടങ്ങിയ സേവനങ്ങൾ ഓൺലൈനായി ആക്സസ് ചെയ്യാൻ ഇവ പ്രാപ്തമാക്കി.
വാഹനങ്ങളുടെ എണ്ണവും വേഗതയും സംബന്ധിച്ച ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുന്നതിനും, ഗതാഗത ലംഘനങ്ങൾ കണ്ടെത്തുന്നതിനും, പൊതുഗതാഗത വാഹനങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനും, മാലിന്യ ശേഖരണം അളക്കുന്നതിനും ഡിജിറ്റൽ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ വിന്യസിച്ചതാണ് സ്മാർട്ട് സിറ്റി മിഷന്റെ അതുല്യമായ സംഭാവനയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഓട്ടോമേറ്റഡ് സിഗ്നലുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഗതാഗത ചലനം കണക്കാക്കുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും, പൊതുഗതാഗതത്തിന്റെ ആക്‌സസും പ്രകടനവും നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനും, പ്രവചന വിശകലനത്തിലൂടെ മികച്ച യാത്രാ മാർഗങ്ങളും മാലിന്യ ശേഖരണ മാർഗങ്ങളും നിർദ്ദേശിക്കുന്നതിനുമായി ഡാറ്റ വിശകലനം ചെയ്ത് ഈ നഗര സേവനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ് ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് കമാൻഡ് ആൻഡ് കൺട്രോൾ സെന്ററുകളിലെ സോഫ്റ്റ്‌വെയറിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
ഗതാഗത നിയമലംഘന സെൻസറുകൾ, നമ്പർ പ്ലേറ്റ് തിരിച്ചറിയൽ ക്യാമറകൾ, രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത എല്ലാ വാഹനങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളുടെ കേന്ദ്രീകൃത വാഹൻ ഡാറ്റാബേസ് എന്നിവയിലൂടെ പിഴ ശേഖരണം വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, തിരക്കേറിയ സമയങ്ങളിൽ ഓട്ടോമേറ്റഡ് ട്രാഫിക് നിയന്ത്രണ സംവിധാനങ്ങൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതുപോലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് വളരെ അപൂർവമാണ്. സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷൻ ആപ്പുകൾ വാഹന സ്ഥാനവിവരങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടതിനാൽ പൊതുഗതാഗതത്തിലേക്കുള്ള മെച്ചപ്പെട്ട ആക്‌സസിനുള്ള തെളിവുകൾ കുറവാണ്. അതുപോലെ, മെച്ചപ്പെട്ട മാലിന്യ ശേഖരണമോ ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയ റൂട്ട് പ്ലാനിംഗിനോ വ്യക്തമായ ഉദാഹരണങ്ങളൊന്നും ഇല്ല. അടിയന്തര വാഹനങ്ങൾക്കായി ‘ഗ്രീൻ കോറിഡോറുകൾ’ എന്ന പേരിൽ നിരവധി പൈലറ്റ് പ്രോജക്ടുകൾ നഗരങ്ങളിലുടനീളം പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും, അവയും വളരെ അപൂർവമായാണ് യാഥാർത്ഥ്യമായിട്ടുള്ളത്.
ഈ വൈവിധ്യമാർന്ന ഡിജിറ്റൽ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറുകളുടെ ഫലമായി, പല നഗരങ്ങളിലുമുള്ള ഏറ്റവും സൂക്ഷ്മമായ ഡാറ്റ പൊതുഗതാഗതം, ഗതാഗത വ്യാപ്തി, വേഗത, മാലിന്യ ശേഖരണം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിലേക്കാണ് കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഈ ഡാറ്റ വിവിധ നഗരങ്ങളിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ച് ഇന്ത്യ അർബൻ ഡാറ്റ എക്സ്ചേഞ്ചിൽ സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. അക്കാദമിക്, വ്യവസായ മേഖലകളിലേക്ക് പ്രവേശനം അനുവദിച്ച് ഒരു ‘ഡാറ്റ മാർക്കറ്റ്പ്ലേസ്’ ആയി പ്രവർത്തിക്കുകയും, പൊതുനന്മയ്ക്കായി ഡാറ്റ ഉപയോഗിക്കുമെന്ന വാഗ്ദാനവും എക്സ്ചേഞ്ച് നൽകുന്നു.
എക്സ്ചേഞ്ച് നഗരങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിൽ നിന്ന് ഡാറ്റ ശേഖരിച്ച് കമ്പനികൾക്ക് ആക്സസ് ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുന്നു. എന്നാൽ വ്യക്തമായ ഡാറ്റ നിയമങ്ങളോ നയങ്ങളോ ഇല്ലാത്തതിനാൽ, ഈ പൊതു ഡാറ്റയിലേക്ക് ആർക്കാണ് പ്രവേശനാവകാശം ലഭിക്കുന്നത്, അതിന് പണം നൽകേണ്ടതുണ്ടോ എന്നതും വ്യക്തമായിട്ടില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, ഭുവനേശ്വറിന്റെ പൊതുഗതാഗത ഡാറ്റ എക്സ്ചേഞ്ചിൽ ലഭ്യമാക്കിയിരുന്നു. ഒരു സ്വകാര്യ കമ്പനി ഈ ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ച് തന്റെ ടിക്കറ്റിംഗ്, ബസ്-ട്രാക്കിംഗ് ആപ്പ് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുകയും പിന്നീട് അത് നഗരത്തിലെ പൊതുഗതാഗത ഏജൻസിക്ക് ‘പരിഹാരമായി’ വിൽക്കുകയും ചെയ്തു.
സൂറത്ത്, ബെംഗളൂരു, വാരണാസി തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങൾക്കായി ഗതാഗത നിയന്ത്രണം, പൊതുഗതാഗതം, ഖരമാലിന്യ മാനേജ്മെന്റ് എന്നിവ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള സമാനമായ ആപ്പുകളും പിന്നീട് അവതരിപ്പിച്ചു.
ഡിജിറ്റലൈസേഷൻ പൂർത്തിയായതോടെ സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ, ലൈസൻസിംഗ്, ബില്ലിംഗ് എന്നിവയുടെ ഡിജിറ്റൽ വിതരണം വേഗത്തിലും കാര്യക്ഷമമായും മാറിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ഇവ യഥാർത്ഥത്തിൽ മുൻകാല ഇ-ഗവേണൻസ് പരിഷ്കാരങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്, സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷന്റെ നേട്ടങ്ങളല്ല. ഈ സേവനങ്ങൾ ആക്സസ് ചെയ്യുന്നതിനായി ഏകീകൃത ആപ്പുകൾ അവതരിപ്പിച്ച് ഈ സംരംഭങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കുന്നതിലാണ് മിഷൻ പ്രധാനമായും സഹായിച്ചത്.
പൊതു ഫണ്ടുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഡിജിറ്റൽ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ സ്ഥാപിക്കുന്നതിലേക്കാണ് ഈ മേഖലയിൽ സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷന്റെ സംഭാവന പ്രധാനമായും പരിമിതമായത്. നഗര ഏജൻസികളെ നഗര സേവനങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി സഹായിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ വിവരങ്ങൾ ശേഖരിച്ചുവെങ്കിലും, ആ ഡാറ്റ പിന്നീട് ഇന്ത്യ അർബൻ ഡാറ്റ എക്സ്ചേഞ്ച് മുഖേന വാണിജ്യവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടു. പൗരരുടെ നഗര സേവനാവശ്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ നിറവേറ്റുമെന്ന വാഗ്ദാനത്തോടെ ഈ ആപ്പുകൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തത്. എന്നാൽ മന്ത്രാലയവും വ്യവസായ മേഖലയുമാണ് ഈ ആപ്പുകളെ ‘ഡിജിറ്റൽ പബ്ലിക് ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറുകൾ”’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. അതിനാൽ, ഇവയിൽ ‘പൊതുജനം’ എന്ന് പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അവർ ആശ്രയിക്കുന്ന ഡാറ്റയെയാണ്. അത് പതിറ്റാണ്ടുകളായി സർക്കാർ ധനസഹായത്തോടെയുള്ള ഡിജിറ്റൽ പ്രോജക്റ്റുകളും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുമാണ് സൃഷ്ടിച്ചെടുത്തത്.
സ്മാർട്ട് സിറ്റീസ് മിഷനും ഇന്ത്യ അർബൻ ഡാറ്റ എക്സ്ചേഞ്ചും നഗര സേവനങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുമെന്ന് വാഗ്ദാനം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, നമ്മുടെ ഡാറ്റയുടെ ചരക്കുവൽക്കരണവും സ്വകാര്യവൽക്കരണവും വേഗത്തിലാക്കാൻ പൊതു ഫണ്ട് ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഇത് വ്യക്താമാക്കുന്നു. നമ്മുടെ നഗരങ്ങളെ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള അനുയോജ്യമായ തന്ത്രങ്ങളായി ഡാറ്റാധിഷ്ഠിത ഭരണത്തിന്റെയും ഡിജിറ്റൽ പൊതു അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെയും അടിസ്ഥാന തത്വത്തെ ചോദ്യം ചെയ്യാൻ ഇത് ഇന്ത്യക്കാരെ പ്രേരിപ്പിക്കണം.
ഹൈദരാബാദിലെ ഇന്റർനാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്നോളജിയിലെ ഹ്യൂമൻ സയൻസസ് റിസർച്ച് സെന്ററിലെ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറാണ് ഖാലിഖ് പാർക്കർ. കാഴ്ചപ്പാടുകൾ വ്യക്തിപരം.
