കേരളത്തിന്റെ വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിൽ തുടർച്ചയായി ഭക്ഷ്യവിഷബാധ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട സാഹചര്യത്തിൽ ഹോട്ടൽ ഭക്ഷണത്തെ ആശ്രയിക്കേണ്ടി വരുന്ന ജനങ്ങൾ വല്ലാത്ത ആശങ്കയിലാണ്. ഒരാഴ്ചയ്ക്കുള്ളിലുണ്ടായ തുടർച്ചയായ മരണവും വിഷബാധയേറ്റ് ചികിത്സ തേടിയവർ കൂടിയതും സംസ്ഥാനത്ത് ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ വകുപ്പ് നടത്തുന്ന പരിശോധനകളെ വീണ്ടും കാര്യക്ഷമമാക്കിയിരിക്കുന്നു. എന്നാൽ ഈ പരിശോധനകൾ കൊണ്ട് മാത്രം ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയുമോ? ഭക്ഷ്യവിഷബാധ പതിവായിത്തീർന്ന സാഹചര്യത്തിൽ എന്താണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ, എന്താണ് അത് തടയാനുള്ള മുൻകരുതലുകൾ, മതിയായ ചികിത്സയും പരിചരണവും ലഭ്യമാണോ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് അറിയേണ്ടത് വളരെ പ്രധാമായിരിക്കുന്നു. സെന്റർ ഫോർ ഡിസീസ് കൺട്രോൾ ആൻഡ് പ്രിവൻഷൻ (സി.ഡി.സി) പ്രകാരം, ഓരോ വർഷവും 48 ദശലക്ഷം ആളുകൾ ഭക്ഷ്യജന്യ രോഗങ്ങളാൽ രോഗികളാകുന്നു. 128,000 പേർ ആശുപത്രിയിലാകുകയും ചെയ്യുന്നു. പരിശോധന സൗകര്യങ്ങളുടെ അപര്യാപ്തതയും ജീവനക്കാരുടെ കുറവും മൂലം ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ വകുപ്പിന് സംഭവിച്ചിരിക്കുന്ന പോരായ്മകൾ കേരളത്തിൽ ഭക്ഷ്യവിഷബാധ കേസുകൾ കൂടുന്നതിന് കാരണമായിട്ടുണ്ട്. സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ പ്രകാരം സംസ്ഥാനത്തൊട്ടാകെ ആറ് ലക്ഷത്തോളം ഭക്ഷണസ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ അവ സ്ഥിരമായി നിരീക്ഷിക്കാൻ 140 ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ ഉദ്യോഗസ്ഥർ മാത്രമാണുള്ളത്. സംസ്ഥാന ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ കമ്മീഷണറേറ്റിന് കീഴിലുള്ള മൈക്രോബയോളജി ലാബുകൾക്ക് അംഗീകാരമില്ലാത്തതിനാൽ ഭക്ഷ്യവിഷബാധ കേസുകളിൽ പ്രതികൾക്ക് ശിക്ഷ ഉറപ്പാക്കുന്നത് വെല്ലുവിളിയായി തുടരുകയാണ്. ദേശീയ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിയമനുസരിച്ച്, പിടിച്ചെടുത്ത ഭക്ഷണ സാമ്പിളുകൾ നാഷണൽ അക്രഡിറ്റേഷൻ ബോർഡ് ഫോർ ടെസ്റ്റിംഗ് ആൻഡ് കാലിബ്രേഷൻ ലബോറട്ടറികളുടെ അംഗീകാരമുള്ള ലാബുകളിൽ പരിശോധിക്കണം. അത്തരം ലാബുകളിൽ നിന്നുള്ള പരിശോധനാ റിപ്പോർട്ടുകൾ മാത്രമേ കോടതി അംഗീകരിക്കുകയുള്ളു. ഭക്ഷ്യ വിഷബാധ സ്ഥിരീകരിക്കുവാൻ മൈക്രോബയോളജി ലാബുകളിലെ പരിശോധനകൾ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ വകുപ്പിന് നിർണായകമാണ്. ഈ സൗകര്യം പല ലാബുകളിലും ലഭ്യമല്ല എന്നതും തിരിച്ചടിയായിത്തീരുന്നു.
ഭക്ഷ്യ ഉത്പാദനം മുതൽ വിപണനം വരെയുള്ള സമയങ്ങളിൽ എടുക്കേണ്ട മുൻകരുതലുകളിൽ വീഴ്ച വരുന്നത് മൂലം അനേകം ജീവനുകളാണ് കേരളത്തിൽ നഷ്ടമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. മാംസം ഉൽപാദനത്തിന് സ്വീകരിക്കേണ്ട ശാസ്ത്രീയ മുൻകരുതലുകളോ കശാപ്പു രീതികളോ അനുവർത്തിച്ചുള്ള ഉൽപാദനം നടത്തുന്നത് വളരെ ചുരുക്കം ചിലർ മാത്രമാണ്. 2006ലെ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിയമം അനുസരിച്ച് കശാപ്പു ചെയ്ത് വില്പന നടത്തുവാൻ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ വകുപ്പിന്റെ അനുമതി വേണം. ഇത്തരം അനുമതി ഉണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമാണ് ഇറച്ചി വില്പന നടത്തുവാൻ പാടുള്ളു. കേരളത്തിൽ മാംസ ഉത്പാദനത്തിന് എടുക്കേണ്ട മുൻകരുതലുകളും കശാപ്പിന് വെറ്ററിനറി ഡോക്ടർമാരുടെ സേവനത്തിന്റെ ആവശ്യകതയും ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിയമത്തിലും പഞ്ചായത്തീരാജ് ആക്ടിലും കൃത്യമായി നിർവചിച്ചിട്ടുണ്ട്. കൃത്യമായ നിയമങ്ങൾ കേരളത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടും അവ വേണ്ടവിധത്തിൽ നടപ്പിലാക്കുവാൻ സാധിക്കാത്തത് കാരണം അപകടങ്ങൾ ആവർത്തിക്കുന്നു.
ഷിഗെല്ലയും സാൽമൊണല്ലയും മൂലം വിഷബാധയുണ്ടാകുന്നത് ശുചിത്വത്തിലെ പോരായ്മകൾ മൂലമാണ്. കേരളത്തിൽ ടോയ്‌ലറ്റുകളുടെ സാർവത്രിക കവറേജ് ഉള്ളതും തുറസ്സായ മലമൂത്രവിസർജ്ജന വിമുക്ത സംസ്ഥാനമായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതും ആയതിനാൽ ഈ അണുബാധകൾ അമ്പരപ്പിക്കുന്നതാണ്. ടോയ്‌ലറ്റുകളുടെ കവറേജിന്റെ കാര്യത്തിൽ കേരളം ഏറെ മുന്നിലാണെങ്കിലും വിസർജ്യവും മലിനജല സംസ്‌കരണവും ഒരു വെല്ലുവിളിയായി തുടരുകയാണ്. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വർഷങ്ങളായി, ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിൽ പരിസ്ഥിതി സംഘടനകൾ ഫയൽ ചെയ്ത നിരവധി കേസുകൾ കാരണം രാജ്യത്തെ ജലാശയങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിൽ വീണ്ടും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നുണ്ട്. 2019 ആഗസ്റ്റിൽ, എല്ലാ തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങളും അവരുടെ അധികാരപരിധിക്കുള്ളിൽ ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്ന മലിനജലം സംസ്‌കരിക്കണമെന്ന് ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ നിർദ്ദേശിച്ചിരുന്നു. മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡുകളോടും പരിസ്ഥിതി വകുപ്പുകളോടും 2020 ഏപ്രിലിൽ ഇത് പാലിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടതിന് പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾക്ക് പിഴ ചുമത്താനും ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. തൽഫലമായി, ചീഫ് സെക്രട്ടറിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള നിരവധി വകുപ്പുകൾ നിലവിൽ ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാനും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാനും ശ്രമിച്ചുവന്നിരുന്നു. സംസ്ഥാനത്ത് മാലിന്യ സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നതിന്റെ വെല്ലുവിളികൾ നേരിടുന്നതിലെ പോരായ്മകൾ ഇതുപോലെയുള്ള വിപത്തുകളിലേക് വീണ്ടും കേരളത്തെ എത്തിക്കുന്നു.
സംസ്ഥാനത്തെ ഒട്ടുമിക്ക ടോയ്‌ലറ്റുകളും സെപ്റ്റിക് ടാങ്കുകളും കുഴികളും പോലുള്ള ഓൺ-സൈറ്റ് സംവിധാനങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ജലം കടക്കാത്ത സംവിധാനങ്ങളാണ് സെപ്റ്റിക് ടാങ്കുകൾ. അത് ഖരവസ്തുക്കൾ ശേഖരിക്കുകയും ദ്രാവകം പുറത്തുപോകുന്നതിന് മുമ്പ് ശുദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മറുവശത്ത്, കുഴികൾ നേരിട്ട് ഭൂഗർഭജലത്തിലേക്ക് ദ്രാവകത്തെ കടത്തിവിടുകയും ഭൂഗർഭജലത്തെ മലിനമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് ജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കാനും സെപ്റ്റിക് ടാങ്കുകൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും വേണ്ട ശ്രമങ്ങൾ സർക്കാരിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്നും ഉണ്ടാകേണ്ടതായുണ്ട്. പൊതുജന ആരോഗ്യ കാര്യങ്ങളിൽ കേരളം ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ക്രിയാത്മകമായ സമീപനം പ്രകടിപ്പിക്കേണ്ടത് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ തടയുന്നതിൽ പ്രധാനമാണ്. ഇത് ആരോഗ്യസംരക്ഷണ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാരം ലഘൂകരിക്കുകയും സംസ്ഥാനത്തെ ജലാശയങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യും.
ഭക്ഷ്യവിഷബാധ: എന്ത്, എങ്ങനെ?
മലിനമായതോ പഴകിയതോ സുരക്ഷിതമല്ലാത്തതോ ആയ ഭക്ഷണമോ ജലമോ കഴിച്ചത് കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പൊതുവായി പറയുന്ന പേരാണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ. ഭക്ഷണത്തിൽ കലരുന്ന രാസവസ്തുക്കൾ മൂലമോ ഭക്ഷണം പഴകുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന ബാക്ടീരിയയുടെ വളർച്ച മൂലമോ അഥവാ ഭക്ഷണം പാകം ചെയ്യുമ്പോഴും സൂക്ഷിച്ചു വെക്കുമ്പോഴും സംഭവിക്കുന്ന അശ്രദ്ധയും വൃത്തിക്കുറവും ഭക്ഷണത്തെ വിഷമയമാക്കി ഭക്ഷ്യവിഷബാധയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഹോട്ടൽ ഭക്ഷണം, പൊതു ചടങ്ങുകളിൽ വിതരണം ചെയ്യുന്ന ഭക്ഷണം എന്നിവ വഴിയാണ് സാധാരണ ഭക്ഷ്യ വിഷബാധയുണ്ടാകുന്നത്. എന്നാൽ ചിലപ്പോൾ വീട്ടിലുണ്ടാക്കുന്ന ഭക്ഷണം വഴിയും ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. പൊടിപടലങ്ങളിൽ നിന്നും മലിന ജലത്തിൽ നിന്നുമൊക്കെ ബാക്ടീരിയ ഭക്ഷണത്തിൽ കലരാനുള്ള സാധ്യതയും ഏറെയാണ്. ഭക്ഷണം നേരാംവണ്ണം ദഹിപ്പിക്കാൻ ശരീരത്തിന് കഴിയാത്തതും ഒരു തരത്തിൽ ഭക്ഷ്യ വിഷബാധയിൽ പെടും. ഇത് ചിലപ്പോൾ ഒരു വിഭാഗത്തിന് കൂട്ടായി സംഭവിക്കാം. പത്തനംതിട്ടയിലും കോട്ടയത്തും അടുത്തിടെ സംഭവിച്ചത് അതാണ്. എന്തെല്ലാം കാരണങ്ങൾ കൊണ്ടാണ് ഒരാൾക്ക് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടാകുന്നതെന്ന് 24 മണിക്കൂറിൽ കഴിച്ച ഭക്ഷണം എന്തൊക്കെ എന്ന് അറിയുന്നതിൽ നിന്നും കണ്ടെത്താം. ഇറച്ചി, മീൻ, പാൽ, പാലുല്പന്നങ്ങൾ, മുട്ട എന്നിങ്ങനെ ദ്രുതഗതിയിൽ ബാക്ടീരിയ വളരുന്ന ഭക്ഷണ പദാർത്ഥങ്ങൾ പാചകം ചെയ്തതിനുശേഷം നിയന്ത്രിതമായ ഊഷ്മാവിൽ സൂക്ഷിക്കാതിരിക്കുക, വൃത്തിയില്ലാത്ത പാത്രങ്ങൾ ഭക്ഷണം പാചകം ചെയ്യുന്നതിനോ സൂക്ഷിച്ചുവെക്കുന്നതിനോ ഉപയോഗിക്കുക തുടങ്ങിയ സാഹചര്യങ്ങൾ ഭക്ഷ്യവിഷബാധയ്ക്ക് കാരണമാകും. ഭക്ഷണം കഴിച്ചശേഷമുണ്ടാകുന്ന ഓക്കാനം, ഛർദ്ദി, മനംപിരട്ടൽ, ശരീരവേദന, ശരീരത്തിൽ തരിപ്പ്, വയറിളക്കം, വയറുവേദന എന്നിവയാണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധയുടെ പ്രധാന ലക്ഷണങ്ങൾ. ഭക്ഷണം കഴിച്ചതിനുശേഷം മണിക്കൂറുകൾക്കുള്ളിലോ ചിലപ്പോൾ ഒരു ദിവസം വരെ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഇടവേളയ്ക്ക് ശേഷമോ രോഗലക്ഷണങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം. ഭക്ഷ്യവിഷബാധ തലച്ചോറിനെയും നാഡീവ്യൂഹത്തെയും ബാധിച്ച് മരണം വരെ സംഭവിക്കാനുള്ള സാധ്യതയേറെയാണ്.
രോഗലക്ഷണങ്ങൾ
രോഗകാരണത്തെ ആശ്രയിച്ച് ലക്ഷണങ്ങൾ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. വയറുവേദന, ഛർദ്ദി, അതിസാരം, രക്തം കലർന്ന മലം, വയറിളക്കം, വയറുവേദനയും മലബന്ധവും, പനി, തലവേദന മുതലായവയാണ് ലക്ഷണങ്ങൾ. പലപ്പോഴും ഭക്ഷ്യവിഷബാധ നാഡീവ്യവസ്ഥയെ ബാധിക്കുകയും ഗുരുതരമായ രോഗത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്യും. മങ്ങിയ അല്ലെങ്കിൽ ഇരട്ട കാഴ്ച, തലവേദന, കൈകാലുകളുടെ ചലനം നഷ്ടപ്പെടുന്നു, വിഴുങ്ങാനുള്ള പ്രശ്നങ്ങൾ, ചർമ്മത്തിന്റെ മരവിപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ മരവിപ്പ്, ബലഹീനത, ശബ്ദത്തിന്റെ ശബ്ദത്തിൽ മാറ്റങ്ങൾ തുടങ്ങിയ രോഗലക്ഷണങ്ങൾ നാഡീവ്യവസ്ഥയെ ബാധിച്ചതിനെ ലക്ഷണങ്ങളുമാകാം. ഛർദ്ദിയും വയറിളക്കവും ശിശുക്കളിലും കുട്ടികളിലും നിർജ്ജലീകരണം എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്ന ശരീര സ്രവങ്ങളുടെ അളവ് കുറയുന്നതിന് കാരണമാകും. ഇത് ശിശുക്കളിൽ ഗുരുതരമായ രോഗത്തിന് കാരണമാകും. പെരുമാറ്റത്തിലോ ചിന്തയിലോ അസാധാരണമായ മാറ്റങ്ങൾ, അമിത ദാഹം, മൂത്രമൊഴിക്കൽ കുറവ്, ബലഹീനത, തലകറക്കം, ഒരു ദിവസത്തിൽ കൂടുതൽ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന വയറിളക്കം, ഛർദ്ദി, രക്തമോ പഴുപ്പോ ഉള്ള മലം, കറുത്തതോ ആയ മലം, വയറിലോ മലാശയത്തിലോ കടുത്ത വേദന, 2 വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികളിൽ ഏതെങ്കിലും പനി, മുതിർന്ന കുട്ടികളിൽ 102 ഡിഗ്രി ഫാരൻഹീറ്റ് (38.9 ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസ്) അല്ലെങ്കിൽ ഉയർന്ന പനി തുടങ്ങിയ ഏതെങ്കിലും ലക്ഷണങ്ങൾ കുട്ടികളിൽ ഉണ്ടായാൽ ഉടൻ മെഡിക്കൽ സഹായം തേടേണ്ടതുണ്ട്. മങ്ങിയ കാഴ്ച, പേശികളുടെ ബലഹീനത, ചർമ്മത്തിന്റെ ഇക്കിളി എന്നിവ പോലുള്ള നാഡീവ്യവസ്ഥയുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ, ചിന്തയിലോ പെരുമാറ്റത്തിലോ ഉള്ള മാറ്റങ്ങൾ, 103 ഡിഗ്രി ഫാരൻഹീറ്റ് (39.4 ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസ്) പനി, ഛർദ്ദി, മൂന്ന് ദിവസത്തിലധികം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന വയറിളക്കം, നിർജ്ജലീകരണത്തിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ – അമിതമായ ദാഹം, വരണ്ട വായ, കുറച്ച് അല്ലെങ്കിൽ മൂത്രമൊഴിക്കൽ കുറവ്, കഠിനമായ ബലഹീനത, തലകറക്കം തുടങ്ങിയ ലക്ഷണങ്ങൾ മുതിർന്നവരിൽ കണ്ടാൽ ഉടൻ അടിയന്തിര പരിചരണം നേടണം.
ഭക്ഷണം എങ്ങനെ മലിനമാകുന്നു ?
ഉൽപ്പാദനം, സംസ്കരണം അല്ലെങ്കിൽ പാചകം എന്നിവയ്ക്കിടെ ഏത് ഘട്ടത്തിലും ഭക്ഷണം മലിനമാകാം. ഉദാഹരണത്തിന്:
ഭക്ഷണം നന്നായി പാകം ചെയ്യാതിരിക്കുക (പ്രത്യേകിച്ച് മാംസം)
5 ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസിൽ താഴെ തണുപ്പിക്കേണ്ട ഭക്ഷണം ശരിയായി സംഭരിക്കാതിരിക്കുക.
പാകം ചെയ്ത ഭക്ഷണം ചൂടുള്ള താപനിലയിൽ കൂടുതൽ നേരം വെക്കുക
മുമ്പ് പാകം ചെയ്ത ഭക്ഷണം വേണ്ടത്ര വീണ്ടും ചൂടാക്കാതിരിക്കുക.
രോഗിയോ അല്ലെങ്കിൽ വൃത്തിയാക്കാത്ത കൈകൾ കൊണ്ടോ ഭക്ഷണത്തിൽ സ്പർശിക്കുക, ഉപയോഗത്തിന്റെ തീയതി കഴിഞ്ഞ ഭക്ഷണം കഴിക്കുക.
മലിനമായ ഭക്ഷണങ്ങൾക്കിടയിൽ ബാക്ടീരിയയുടെ വ്യാപനം (ക്രോസ്-മലിനീകരണം)
മാംസം, മുട്ട, മീൻ, പാൽ, പാലുൽപ്പന്നങ്ങൾ, മുൻകൂട്ടി പായ്ക്ക് ചെയ്ത പകുതി വേവിച്ച ഭക്ഷണങ്ങൾ എന്നിവ ശരിയായി കൈകാര്യം ചെയ്യുകയോ സംഭരിക്കുകയോ പാകം ചെയ്യുകയോ ചെയ്തില്ലെങ്കിൽ ഭക്ഷ്യ വിഷബാധയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു. രോഗത്തിന് കാരണമാകുന്ന ജീവികളാൽ ജലവും മലിനമായേക്കാം.
ഭക്ഷ്യവിഷബാധയുടെ കാരണങ്ങൾ
ഭക്ഷ്യവിഷബാധയ്ക് പ്രധാനമായും മൂന്ന് കാരണക്കാർ ആണുള്ളത്:
ബാക്ടീരിയ, പരാന്നഭോജികൾ അല്ലെങ്കിൽ വൈറസുകൾ. മനുഷ്യർ കഴിക്കുന്ന മിക്കവാറും എല്ലാ ഭക്ഷണങ്ങളിലും ഈ രോഗകാരികൾ കാണാവുന്നതാണ്. എന്നിരുന്നാലും, പാചകത്തിൽ നിന്നുള്ള ചൂട് സാധാരണയായി ഈ രോഗാണുക്കളെ ഇല്ലാതാക്കുന്നു. പാചകം ചെയ്യുന്നത് ബാക്ടീരിയകളെ നശിപ്പിക്കുമെങ്കിലും, അവ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന വിഷം (ടോക്സിൻ) നശിപ്പിക്കപ്പെടില്ല. വേവിക്കാത്ത ഭക്ഷണം ഭക്ഷ്യവിഷബാധയുടെ പ്രധാന ഉറവിടങ്ങളാണ്. രോഗിയായ ഒരാൾ ഭക്ഷണം തയ്യാറാക്കുകയും, പാചകം ചെയ്യുന്നതിനുമുമ്പ് കൈ കഴുകാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ഈ സൂക്ഷ്മ ജീവികൾ ഭക്ഷണത്തെ മലിനപ്പെടുത്തുവാനും സാധ്യതയുണ്ട്.
- ബാക്ടീരിയ
ഭക്ഷ്യവിഷബാധയ്ക്ക് ഏറ്റവും പ്രധാനമായ കാരണം ബാക്ടീരിയകളാണ്. മുട്ട, മയോണൈസ്, ചിക്കൻ തുടങ്ങിയ ഭക്ഷണങ്ങൾ ശരിയായി പാകം ചെയ്യാതെ കഴിക്കുന്നത് വഴിയാണ് ഇതുണ്ടാവുന്നത്. സലാഡുകൾ പോലുള്ള ഭക്ഷണങ്ങളിൽ ഉണ്ടാകാനിടയുള്ള ബാക്ടീരിയയാണ് ഇ കോളി. തികച്ചും മാരകമായ രീതിയിൽ ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടാക്കുന്ന മറ്റ് ബാക്ടീരിയകളാണ് ക്യാമ്പിലോബോക്റ്റർ, സി. ബോട്ടുലിനം എന്നിവ. കൂടാതെ ലിസ്റ്റീരിയ മോണോസൈറ്റോജെനുകൾ, സാൽമൊണല്ല, സ്റ്റാഫൈലോകോക്കസ് ഓറിയസ്, ഷിഗെല്ല, വിബ്രിയോ വൾനിഫിക്കസ് എന്നീ ബാക്റ്റീരിയകളും ഭക്ഷ്യ വിഷബാധ ഉണ്ടാക്കുന്നുണ്ട് .
- പരാന്നഭോജികൾ (പാരസൈറ്റുകൾ)
പരാന്നഭോജികൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ബാക്ടീരിയ മൂലമുണ്ടാകുന്ന ഭക്ഷ്യവിഷബാധ പോലെ സാധാരണമല്ല, പക്ഷേ ഭക്ഷണത്തിലൂടെ പടരുന്ന പരാന്നഭോജികൾ പലപ്പോഴും വളരെ അപകടകരമാണ്. പരാന്നഭോജികൾ ദഹനനാളത്തിൽ ജീവിക്കാനും വർഷങ്ങളോളം കണ്ടെത്താനാകാതെ പോകാനും കഴിയും. ദുർബലമായ രോഗപ്രതിരോധ ശേഷിയുള്ളവരും ഗർഭിണികളും ചില പരാദങ്ങൾ അവരുടെ കുടലിൽ താമസമാക്കിയാൽ കൂടുതൽ ഗുരുതരമായ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.
- വൈറസുകൾ
വൈറസ് മൂലവും ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടാകാം: നോറോവൈറസ്, റോട്ടവൈറസ്, ആസ്ട്രോവൈറസ്, സപ്പോവൈറസ്, ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് എ വൈറസ് മുതലായവയാണ് പ്രാധാനമായും വിഷബാധ ഉണ്ടാകുന്നത്. കരൾ രോഗത്തിന് കാരണമാകുന്ന ഹെപ്പറ്റൈറ്റിസ് എ വൈറസ് ഭക്ഷണത്തിലൂടെയും പകരാം.
രോഗനിർണയവും ചികിത്സയും
ഭക്ഷ്യ വിഷബാധയുടെ രോഗനിർണയം ശാരീരിക പരിശോധനയും ഛർദ്ദി, വയറിളക്കം എന്നീ ലക്ഷണങ്ങൾക്കുള്ള കാരണങ്ങളുടെ അവലോകനവും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്:
– നിങ്ങൾ അടുത്തിടെ കഴിച്ച ഭക്ഷണം പാനീയം
– നിങ്ങളോടൊപ്പം ഭക്ഷണം കഴിച്ചവരിലെ ലക്ഷണങ്ങൾ.
– നിങ്ങൾ കഴിക്കുന്ന മരുന്നുകൾ
– സമീപകാല യാത്രകൾ
ആശുപത്രിയുടെ സേവനം ലഭ്യമായാൽ ആദ്യം രോഗത്തിന്റെ മറ്റ് കാരണങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുകയും നിർജ്ജലീകരണത്തിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ പരിശോധിക്കാനും ചെയ്യും. ബാക്ടീരിയ, വൈറസുകൾ, പരാന്നഭോജികൾ അല്ലെങ്കിൽ വിഷവസ്തുക്കൾ എന്നിവയെ പാട്ടി അറിയുന്നതിനായി മലം പരിശോധനകളും രോഗത്തിന്റെ കാരണം അറിയുന്നതിനും മറ്റ് അവസ്ഥകൾ ഒഴിവാക്കാനും അല്ലെങ്കിൽ സങ്കീർണതകൾ തിരിച്ചറിയാനും രക്തപരിശോധന എന്നിവ ചെയേണ്ടതായി വരും. ഭക്ഷ്യവിഷബാധയേറ്റാൽ, മലിനമായ ഭക്ഷണം എന്താണെന്ന് അറിയാൻ പ്രയാസമാണ്. മലിനമായ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നത് മുതൽ അസുഖം വരുന്നതുവരെയുള്ള സമയം മണിക്കൂറുകളോ ദിവസങ്ങളോ ആകാം. ആ സമയത്ത്, നിങ്ങൾ ഒന്നോ അതിലധികമോ ഭക്ഷണം കഴിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ ഏത് ഭക്ഷണമാണ് നിങ്ങളെ രോഗിയാക്കിയത് എന്ന് പറയാൻ ബുദ്ധിമുട്ടാകുന്നു. ഭക്ഷ്യ വിഷബാധ ഒരു സമൂഹത്തിനെ ബാധിച്ചാൽ, പൊതുജനാരോഗ്യ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് എല്ലാ ആളുകളുടെയും പൊതുവായ ഭക്ഷണം കണ്ടെത്താനും ഉറവിടം മനസിലാക്കുവാനും സാധിച്ചേക്കും. ഭക്ഷ്യവിഷബാധയ്ക്കുള്ള ചികിത്സ നിങ്ങളുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ എത്രത്തോളം തീവ്രമാണ്, എന്താണ് രോഗത്തിന് കാരണമായത് എന്നതിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ലക്ഷണങ്ങൾ സൗമ്യവും കുറച്ച് സമയം മാത്രം നീണ്ടുനിൽക്കുന്നതുമാണെങ്കിൽ, സാധാരണയായി പരിശോധനകൾ ആവശ്യമില്ല. ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ, മെഡിക്കൽ ചരിത്രം, ശാരീരിക പരിശോധന, മലം പരിശോധന, രക്തപരിശോധന എന്നിവ ഭക്ഷ്യവിഷബാധയെ നിർണ്ണയിക്കാൻ
സഹായിക്കും. സങ്കീർണതകൾ പരിശോധിക്കുന്നതിനോ മറ്റ് ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുന്നതിനോ അധിക പരിശോധനകൾ നടത്തിയേക്കാം. അസുഖം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാൻ നിങ്ങളുടെ ഡോക്ടർ ആരോഗ്യ വകുപ്പുമായി ബന്ധപ്പെടേണ്ടതായി വന്നേക്കാം.
ചികിത്സയിൽ ഇവയും ഉൾപ്പെടും
ദ്രാവകങ്ങളുടെ ബാലൻസ് നിലനിർത്തുക:
ദ്രാവകങ്ങളും ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളുമാണ് ശരീരത്തിലെ ദ്രാവകങ്ങളുടെ ബാലൻസ്
നിലനിർത്തുന്നത്. ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളിൽ സോഡിയം, പൊട്ടാസ്യം, കാൽസ്യം തുടങ്ങിയ ധാതുക്കൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഛർദ്ദിക്കും വയറിളക്കത്തിനും ശേഷം, നിർജ്ജലീകരണം തടയാൻ ദ്രാവകങ്ങളുടെ ബാലൻസ് നിലനിർത്തേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. കടുത്ത നിർജ്ജലീകരണം ഉണ്ടായാൽ ആശുപത്രിയിൽ പോകേണ്ടി വന്നേക്കാം. ഈ അവസ്ഥയിൽ ദ്രാവകങ്ങളും ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളും രക്തപ്രവാഹത്തിലേക്ക് എത്തിക്കേണ്ടി വന്നേക്കാം.
ആന്റിബയോട്ടിക്കുകൾ: രോഗം ബാക്ടീരിയ മൂലമാണെങ്കിൽ രോഗതീവ്രത കൂടുതലാണെങ്കിൽ ആന്റിബയോട്ടിക് നിർദ്ദേശിക്കുന്നതാണ്.
ആന്റിപരാസിറ്റിക്: ആൻറിപാരസിറ്റിക് എന്നറിയപ്പെടുന്ന മരുന്നുകൾ സാധാരണയായി പരാന്നഭോജികളായ അണുബാധകൾക്ക് നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു.
പ്രോബയോട്ടിക്സ്: ദഹനവ്യവസ്ഥയിലെ ആരോഗ്യകരമായ ബാക്ടീരിയകളെ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുന്ന ചികിത്സകളാണിത്.
ഭക്ഷ്യവിഷബാധ എങ്ങനെ തടയാം?
ഭക്ഷണം സുരക്ഷിതമായി കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ഏതെങ്കിലും ഭക്ഷണം ഒഴിവാക്കുകയും ചെയ്യുകയെന്നതാണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ തടയാനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗം. മാംസം, മുട്ട, മീൻ, കക്കയിറച്ചി മുതലായ ഭക്ഷണങ്ങളിൽ പാചകം ചെയ്യുമ്പോൾ ഇല്ലാതാകുന്ന രോഗാണുക്കൾ ഉണ്ടാകാം. ഈ ഭക്ഷണങ്ങൾ വേവിക്കാതെ കഴിക്കുകയോ അസംസ്കൃത രൂപത്തിൽ കഴിക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ രോഗാണു സമ്പർക്കത്തിന് ശേഷം കൈകളും പ്രതലങ്ങളും വൃത്തിയാക്കാതിരിക്കുകയോ ചെയ്താൽ ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടാകാം.
ഭക്ഷ്യവിഷബാധ എങ്ങനെ ഒഴിവാക്കാം?
അടുക്കളയും പരിസരവും വൃത്തിയായി സൂക്ഷിക്കുക.
ഭക്ഷണം പാകം ചെയ്യുന്നതിനോ കഴിക്കുന്നതിനോ മുമ്പായി എപ്പോഴും കൈ കഴുകുക.
ഭക്ഷണം ശരിയായി അടച്ച് സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക.
മാംസവും മുട്ടയും നന്നായി വേവിക്കുക.
ഭക്ഷണ സാധനങ്ങളുമായി സമ്പർക്കം വരുന്ന എന്തും അണുവിമുക്തമാക്കുക.
പഴങ്ങളും പച്ചക്കറികളും എപ്പോഴും കഴുകി ഉപയോഗിക്കുക.
കേടായ ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കൾ ഫ്രിഡ്ജിൽ സൂക്ഷിക്കരുത്.
വൃത്തിയും ശുചിത്വവുമുള്ള ഹോട്ടലിൽനിന്നു മാത്രം ആഹാരം കഴിക്കുക.
ചികിത്സ വേഗത്തിൽ
അധികം ഗുരുതരമല്ലാത്ത ഭക്ഷ്യവിഷബാധയാണെങ്കിൽ കുറച്ചു മണിക്കൂറുകൾക്കുള്ളിൽ രോഗം ഭേദമാകും. രോഗിക്ക് ധാരാളം തിളപ്പിച്ചാറിയ വെള്ളം, കരിക്കിൻ വെള്ളം, ഒ.ആർ.എസ് ലായനി തുടങ്ങിയവ കുടിക്കാൻ നൽകാം. ആവശ്യത്തിന് വെള്ളം കുടിച്ച് ശരീരത്തിൽ ജലാംശം കുറയാതെ നോക്കണം. ഛർദ്ദി, തളർച്ച, വയറിളക്കം, കടുത്ത വയറുവേദന മലത്തിൽ രക്തത്തിന്റെ അംശം കണ്ടാലുടനെ ആസ്പത്രിയിൽ എത്തിച്ചു ഡോക്ടറുടെ സേവനം ഉടൻ ലഭ്യമാക്കണം. വയറിളക്ക രോഗങ്ങൾ ശരീരത്തിലെ ജലാംശവും പോഷകാംശവും ധാതുലവണങ്ങളും നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നു. നിർജലീകരണം സംഭവിക്കുകയും യഥാസമയം ചികിത്സ ലഭിക്കാതെയും ഇരുന്നാൽ രോഗിയുടെ ജീവന് തന്നെ ഭീഷണിയാകും. ഹോട്ടൽ ഭക്ഷണത്തിനുശേഷം ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഉണ്ടായാൽ ചെയേണ്ടത് ഭക്ഷണം കഴിച്ച ഹോട്ടലിൽ നിന്നും ബില്ല് വാങ്ങുവാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. ഹോട്ടലിൽ നിന്നുമാണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധയേറ്റതെന്ന് ഉറപ്പിച്ചു കഴിഞ്ഞാൽ ഹോട്ടൽ അധികൃതരെ അറിയിക്കണം. പരാതിയുമായി മുന്നോട്ട് പോവുകയാണെങ്കിൽ ഫുഡ് സേഫ്റ്റി അധികൃതരെ അറിയിക്കേണ്ടതും പരാതിയോടൊപ്പം ബില്ലിന്റെ കോപ്പിയും കൊടുത്ത് രസീത് വാങ്ങുകായും വേണം. ഗുരുതരമായതും, മനുഷ്യ ജീവന് ഹാനി കരമായതുമായ ഭക്ഷ്യവിഷബാധ യാണ് ഉണ്ടായിട്ടുള്ളതെങ്കിൽ പോലീസിനെ അറിയിക്കാവുന്നതാണ്. ഭക്ഷ്യവിഷബാധ ഗുരുതരവും ജീവന് ഭീഷണി ഉണ്ടാകുന്നതാണെങ്കിൽ പൊലീസിനെ അറിയിക്കാവുന്നതാണ്. അതുമല്ലെങ്കിൽ പഞ്ചായത്ത്/മുനിസിപ്പൽ സെക്രട്ടറിക്കോ ഹെൽത്ത് ഡിപ്പാർട്മെന്റിലോ പരാതി നൽകാവുന്നതാണ്. ഹോട്ടൽ സേവനത്തിലെ അപര്യാപ്തതയ്ക്കും നഷ്ടങ്ങൾക്കും പരിഹാരമായി നഷ്ടപരിഹാരം ലഭിക്കുന്നതിനു ഉപഭോക്തൃ കോടതിയെ സമീപിക്കാവുന്നതുമാണ്. ക്രിമിനൽ നടപടികൾ എടുക്കുവാനുള്ള അധികാരം ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും പൊലീസിനും മാത്രമാണുള്ളത്.
ഇതെല്ലാം കേരളത്തിൽ വ്യാപകമായി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുകയും പൊതുജനങ്ങളുടെ പരിഗണനയിലേക്കും സർക്കാർ നടപടികളിലേക്കും വരുകയും ചെയ്യുകയാണ് ഭക്ഷ്യവിഷബാധ തടയുന്നതിനുള്ള മാർഗം.
INDEPENDENT,
IN-DEPTH JOURNALISM
FOR SOCIAL &
ECOLOGICAL
JUSTICE
